แพนิคคืออะไร เข้าใจอาการที่พบได้บ่อยแต่คนไม่ค่อยรู้ตัว

แพนิคคืออาการทางจิตใจและร่างกายที่เกิดขึ้นอย่างเฉียบพลัน ทำให้ผู้ประสบเหตุรู้สึกกลัวอย่างรุนแรงและคาดว่าจะเกิดอันตรายขึ้น ทั้งที่ในความเป็นจริงอาจไม่มีอันตรายใดๆ เลย ผู้ที่มีอาการแพนิคจะรู้สึกหวาดกลัวอย่างมาก หัวใจเต้นเร็ว หายใจติดขัด มือสั่น และอาจมีอาการเวียนศีรษะ ในบางกรณี ผู้ป่วยอาจรู้สึกว่าตนเองกำลังจะเสียชีวิตหรือสูญเสียการควบคุม

แพนิคคือภาวะที่ร่างกายเข้าสู่โหมด "สู้หรือหนี" (fight or flight) โดยที่ไม่มีภัยคุกคามที่ชัดเจน ระบบประสาทอัตโนมัติของร่างกายถูกกระตุ้นให้ตื่นตัวเต็มที่ ทำให้เกิดการหลั่งฮอร์โมนความเครียดอย่างอะดรีนาลีนและคอร์ติซอล การเปลี่ยนแปลงทางสรีรวิทยานี้ทำให้เกิดอาการทางกายที่รุนแรงและน่ากลัว ซึ่งยิ่งเพิ่มความรุนแรงของอาการให้มากขึ้นไปอีก

อาการที่พบบ่อยในภาวะแพนิคประกอบด้วย:

• หัวใจเต้นเร็วหรือรุนแรง

• เหงื่อออกมาก

• มือสั่น

• หายใจติดขัดหรือรู้สึกหายใจไม่เพียงพอ

• ความรู้สึกเหมือนกำลังสำลัก

• เจ็บหรือแน่นหน้าอก

• คลื่นไส้หรือปวดท้อง

• เวียนศีรษะหรือหน้ามืด

• ความรู้สึกไม่เป็นตัวของตัวเอง

• กลัวการสูญเสียการควบคุม

• กลัวการเสียชีวิต

• ชาหรือรู้สึกเสียวซ่า

• หนาวสั่นหรือร้อนวูบวาบ

แพนิคคือประสบการณ์ที่น่ากลัวมากสำหรับผู้ที่ประสบเหตุ หลายคนที่เคยมีอาการแพนิคแอตแท็คมักจะกลัวว่าจะเกิดอาการเช่นนี้ขึ้นอีก จนบางครั้งนำไปสู่การเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมเพื่อหลีกเลี่ยงสถานการณ์ที่อาจทำให้เกิดอาการ นี่เรียกว่า "ความกลัวการกลัว" หรือ "fear of fear" ซึ่งเป็นลักษณะสำคัญของโรคแพนิค

Panic Disorder หรือ โรคแพนิคคือภาวะทางจิตเวชที่ได้รับการวินิจฉัยเมื่อบุคคลมีอาการแพนิคแอตแท็คเกิดขึ้นซ้ำๆ โดยไม่สามารถคาดเดาได้ และมีความกังวลต่อเนื่องเกี่ยวกับการเกิดอาการครั้งต่อไป บางคนที่มีโรคแพนิคอาจพัฒนาเป็นโรคกลัวที่โล่งแจ้ง (Agoraphobia) ซึ่งทำให้หลีกเลี่ยงสถานที่หรือสถานการณ์ที่อาจทำให้เกิดอาการแพนิค หรือรู้สึกว่าการหนีออกจากที่นั้นจะทำได้ยาก

แพนิคคือภาวะที่สามารถรักษาได้ การรักษาที่มีประสิทธิภาพรวมถึงการใช้ยา เช่น ยาต้านเศร้ากลุ่ม SSRI และการทำจิตบำบัด โดยเฉพาะการบำบัดด้วยความคิดและพฤติกรรม (CBT) การฝึกเทคนิคการผ่อนคลาย การหายใจอย่างลึก และการฝึกสติ (mindfulness) ก็มีประโยชน์ในการจัดการกับอาการแพนิค

คนส่วนใหญ่อาจไม่ตระหนักว่าอาการที่ตนเองกำลังประสบคืออาการแพนิค หลายคนเมื่อมีอาการเหล่านี้ครั้งแรกมักคิดว่าตนเองกำลังมีอาการหัวใจวาย หรือมีปัญหาสุขภาพร้ายแรงอื่นๆ ความไม่เข้าใจนี้อาจนำไปสู่การวิตกกังวลมากขึ้น และอาจทำให้อาการแย่ลง

แพนิคคือสัญญาณเตือนจากร่างกายและจิตใจว่ากำลังมีความเครียดมากเกินไป การเรียนรู้ที่จะจัดการกับความเครียดในชีวิตประจำวัน การมีสุขภาพที่ดี การนอนหลับที่เพียงพอ และการหลีกเลี่ยงสารกระตุ้นเช่นคาเฟอีนและแอลกอฮอล์ อาจช่วยลดความเสี่ยงในการเกิดอาการแพนิค