ต้องใช้เวลากี่ปีในการคืนทุนหลังใช้บริการติดตั้งโซลาร์เซลล์ ?

การใช้บริการติดตั้งโซลาร์เซลล์เป็นหนึ่งในวิธีลงทุนด้านพลังงานที่ได้รับความนิยมมากขึ้นในปัจจุบัน เพราะนอกจากจะช่วยลดค่าไฟฟ้ารายเดือนแล้ว ยังเป็นการใช้พลังงานสะอาดที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม แต่คำถามสำคัญที่ผู้สนใจส่วนใหญ่ต้องการคำตอบคือ “ต้องใช้เวลากี่ปีถึงจะคืนทุนได้?” บทความนี้จะอธิบายอย่างละเอียด ทั้งในเชิงวิศวกรรมและเศรษฐศาสตร์พลังงาน

ปัจจัยหลักกำหนดจุดคุ้มทุน

ระยะเวลาคืนทุน (Payback Period) ของระบบโซลาร์เซลล์โดยพื้นฐานแล้วคำนวณจาก ต้นทุนบริการติดตั้งโซลาร์เซลล์ทั้งหมด หารด้วย ผลประโยชน์ที่ได้รับต่อปี (ค่าไฟฟ้าที่ประหยัดได้บวกกับรายได้จากการขายไฟ ถ้ามี) ซึ่งตัวแปรที่ส่งผลต่อสมการนี้ประกอบด้วย:

1. ต้นทุนบริการติดตั้งโซลาร์เซลล์ (Initial Investment)

ปัจจุบันต้นทุนบริการติดตั้งโซลาร์เซลล์มีแนวโน้มลดลงอย่างต่อเนื่อง แต่ยังคงเป็นเงินลงทุนก้อนแรกที่ต้องพิจารณา โดยทั่วไปจะประกอบด้วย:

• แผงโซลาร์เซลล์ (Solar Panels): มีหลายเทคโนโลยีและประสิทธิภาพ ราคาแตกต่างกันไป

• อินเวอร์เตอร์ (Inverter): อุปกรณ์แปลงกระแสไฟฟ้าจาก DC เป็น AC ซึ่งเป็นหัวใจของระบบ

• โครงสร้างและอุปกรณ์จับยึด (Mounting System): ต้องแข็งแรงและได้มาตรฐาน

• ค่าแรงและค่าดำเนินการติดตั้ง (Installation & Labor Cost): รวมถึงการออกแบบทางวิศวกรรมและการขออนุญาต

โดยเฉลี่ยแล้ว ระบบโซลาร์เซลล์สำหรับบ้านพักอาศัยขนาด 3-5 กิโลวัตต์ (kWp) อาจมีค่าใช้จ่ายอยู่ระหว่าง 120,000 - 200,000 บาท ยิ่งขนาดระบบใหญ่ขึ้น ราคาต่อวัตต์มักจะถูกลง

2. พฤติกรรมการใช้ไฟฟ้าและค่าไฟฟ้า

นี่คือปัจจัยที่สำคัญที่สุดในการคำนวณความคุ้มค่า หากคุณเป็นบ้านหรือธุรกิจที่ มีการใช้ไฟฟ้าสูงในช่วงกลางวัน ซึ่งเป็นช่วงที่โซลาร์เซลล์ผลิตไฟฟ้าได้เต็มที่ คุณจะเห็นผลตอบแทนที่รวดเร็วกว่า เนื่องจากไฟฟ้าที่ผลิตได้จะถูกนำไปใช้เองทันที (Self-consumption) ทำให้ไม่ต้องซื้อไฟฟ้าจากการไฟฟ้าฯ ในอัตราค่าไฟที่สูง

ตัวอย่างเช่น โรงงานที่เดินเครื่องจักรในเวลากลางวัน หรือบ้านที่เปิดเครื่องปรับอากาศตลอดวัน จะมีระยะเวลาคืนทุนสั้นกว่าบ้านที่ใช้ไฟฟ้าส่วนใหญ่ในช่วงกลางคืน

3. ศักยภาพแสงอาทิตย์และที่ตั้ง

ประเทศไทยตั้งอยู่ในโซนที่มีศักยภาพพลังงานแสงอาทิตย์สูง แต่ปริมาณรังสีดวงอาทิตย์ที่ได้รับในแต่ละพื้นที่ก็แตกต่างกันเล็กน้อย รวมถึงปัจจัยแวดล้อม เช่น ทิศทางการติดตั้งองศาความลาดเอียงของหลังคา และเงาบดบังจากอาคารหรือต้นไม้รอบข้าง ล้วนส่งผลโดยตรงต่อปริมาณไฟฟ้าที่ผลิตได้ตลอดทั้งปี บริการติดตั้งโซลาร์เซลล์โดยทีมวิศวกรผู้เชี่ยวชาญจะช่วยให้ระบบสามารถผลิตไฟฟ้าได้อย่างเต็มประสิทธิภาพสูงสุด

4. นโยบายภาครัฐและอัตราการรับซื้อไฟฟ้า

มาตรการสนับสนุนจากภาครัฐ เช่น โครงการรับซื้อไฟฟ้าส่วนเกิน (Feed-in Tariff) สามารถช่วยเร่งระยะเวลาคืนทุนได้ แม้อัตราการรับซื้ออาจไม่สูงเท่าอัตราค่าไฟที่เราจ่าย แต่ก็ถือเป็นรายได้เสริมที่เข้ามาช่วยลดระยะเวลาคืนทุนให้สั้นลงได้ นอกจากนี้ สิทธิประโยชน์ทางภาษีสำหรับภาคธุรกิจก็เป็นอีกปัจจัยที่ช่วยลดต้นทุนเริ่มต้นได้

ระยะเวลาคืนทุนโดยเฉลี่ย

เมื่อพิจารณาปัจจัยทั้งหมดแล้ว ระยะเวลาคืนทุนบริการติดตั้งโซลาร์เซลล์สำหรับที่อยู่อาศัยในประเทศไทยโดยเฉลี่ยจะอยู่ที่ประมาณ 7-10 ปี ส่วน ภาคธุรกิจและอุตสาหกรรมอาจสั้นกว่านั้น โดยอาจอยู่ที่ 4-7 ปี เนื่องจากมีการใช้ไฟฟ้าในช่วงกลางวันสูงและได้รับประโยชน์จากอัตราค่าไฟเชิงพาณิชย์ที่สูงกว่า

อย่างไรก็ตาม ตัวเลขนี้เป็นเพียงค่าประมาณการเบื้องต้น การคำนวณที่แม่นยำจำเป็นต้องอาศัยข้อมูลเชิงลึกของสถานที่ติดตั้งนั้น ๆ ทั้งพฤติกรรมการใช้ไฟ โครงสร้างหลังคา และการเลือกใช้อุปกรณ์ที่เหมาะสม

การลงทุนในโซลาร์เซลล์ไม่ใช่แค่การมองหาจุดคุ้มทุนทางการเงินเท่านั้น แต่ยังเป็นการลงทุนเพื่อความยั่งยืนในระยะยาว ช่วยลดค่าใช้จ่ายด้านพลังงานได้อย่างมีนัยสำคัญตลอดอายุการใช้งานของแผงโซลาร์เซลล์ที่ยาวนานกว่า 25 ปี และยังเป็นส่วนหนึ่งของการขับเคลื่อนสู่พลังงานสะอาด ลดการปล่อยก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์เพื่อโลกของเราอีกด้วย